U xơ tuyến tiền liệt ở nam giới là bệnh khá phổ biến và nó thường gặp ở độ tuổi trung niên và cao niên. Mặc không phải là bệnh nguy hiểm đặc biệt đến tính mạng người bệnh nhưng những triệu chứng của bệnh ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy đâu là dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị hiệu quả bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới?
U xơ tiền liệt tuyến là gì?
Tiền liệt tuyến nằm ngay dưới cổ bàng quang và bao quanh đoạn đầu niệu đạo, nó là một bộ phận quan trọng trong hệ sinh dục của nam giới. Kích thước của tiền liệt tuyến phát triển dần theo thời gian và mạnh nhất là ở độ tuổi dậy thì. Vai trò của tiền liệt tuyến là sản xuất ra chất nhờn và một số thành phần của tinh dịch.
Theo nghiên cứu, tiền liệt tuyến nặng khoảng 20g, rộng 4cm, cao 3cm và dày 1,5cm ở nam giới trên tuổi 20. Từ 20 -25 tuổi là giai đoạn tuyến tiền liệt hoạt động ổn định nhất.
Khi nam giới bước vào độ tuổi 40 thì tiền liệt tuyến bắt đầu bị phì đại tiền liệt tuyến do sự phát triển bất thường. Điều đáng nói là tuổi càng cao thì khả năng mắc bệnh càng lớn. Đây cũng chính là lý do vì sao ở độ tuổi 80 thì gần như nam giới nào cũng gặp phải chứng bệnh này.
U xơ tiền liệt tuyến còn được gọi là phì đại lành tính tuyến tiền liệt, nó được biết đến như là chứng bệnh phổ biến ở đàn ông. Tuyến tiền liệt chèn ép vào niệu đạo và bàng quang do sự tăng kích thước theo thời gian, một số triệu chứng mà nó gây ra như:
- Khó đi tiểu, tiểu ngập ngừng
- Gây ra các vấn đề về bàng quang
- Các vấn đề về đường tiết niệu
- Các vấn đề về thận.
….
Nguyên nhân gây bệnh u xơ tiền liệt tuyến được xác định chủ yếu là do uống nhiều rượu bia, ăn nhiều đồ cay nóng, thường xuyên nhịn tiểu… Ngoài ra cũng có yếu tố do tuổi tác & gen di truyền gây nên.
U xơ tuyến tiền liệt thường gặp khi nam giới ở độ tuổi nào?
Tuyến tiền liệt chỉ có ở nam giới, nó nằm ở đáy bàng quang, phía trước trực tràng, sau xương mu. Vai trò của nó là tiết ra dịch nhầy trắng để trung hòa môi trường axit loãng của tinh dịch.
Khi nam giới trên 40 tuổi, tuyến tiền liệt có xu hướng tăng kích thước bất thường hay còn được gọi là tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt. Tốc độ tiến triển của bệnh chậm rãi và chỉ gây ra triệu chứng rõ rệt khi người bệnh bước vào tuổi 50.
Bệnh có nguy cơ cao hơn ở nam giới có thói quen sinh hoạt như sau: hút thuốc lá, lạm dụng quan hệ tình dục, lo âu, căng thẳng kéo dài, ăn nhiều thực phẩm cay nóng, uống rượu bia…
Dấu hiệu nhận biết của chứng bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới
Hội chứng kích thích và hội chứng tắc nghẽn chính là hai hội chứng thường gặp nhất khi bệnh nhân bị u xơ tuyến tiền liệt. Các biểu hiện khá rõ ràng như:
- Đi tiểu nhiều lần trong ngày: Đây là triệu chứng đặc trưng của u xơ tuyến tiền liệt và khiến cho người bệnh đi tiểu cả đêm lẫn ngày. Người bệnh thường bị thức giấc khi đang ngủ do cảm giác buồn tiểu, sau đó khó mà ngủ lại. Mặc dù đây là triệu chứng không nguy hiểm tới tính mạng nhưng kéo dài sẽ gây mệt mỏi, suy nhược cơ thể người bệnh.
- Không nhịn được tiểu: tiểu vội, không nhịn được tiểu quá vài phút là dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh.
- Khó đi tiểu: mặc dù rất buồn tiểu nhưng người bệnh không thể đi tiểu ngay. Cho dù có đi tiểu thì dòng chảy yếu và cảm giác chưa hết. Cảm giác buồn tiểu kéo dài.
- Tiểu không tự chủ: đây là tình trạng thường diễn ra vào ban đêm, khi bệnh nhân trong giấc ngủ. Nhiều trường hợp tiểu không kiềm chế, nếu bệnh nghiêm trọng thì có thể xuất hiện cả vào ban ngày.
- Bí tiểu: bệnh nhân gặp trường hợp này thường không tự đi tiểu được, phần bụng dưới bị căng, rất khó chịu và bác sĩ phải can thiệp để xử lý kịp thời.
- Tiểu ngắt, tiểu buốt: Người bệnh bị tiểu ngắt quãng, mỗi lần tiểu 1 ít và có cảm giác đau buốt khi đi tiểu.
- Tiểu máu: nếu nước tiểu có lẫn máu khi ra ngoài là do huyết quản bị giãn nở vỡ ra và lẫn vào nước tiểu.
Điều trị u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới thế nào cho hiệu quả?
Tuỳ theo cấp độ bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị bệnh cho phù hợp và đạt được hiệu quả. Và thường sẽ có 3 giải pháp như sau:
Điều trị u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới ở tình trạng nhẹ
Phương pháp điều trị theo dõi thường được áp dụng cho nhóm bệnh nhân này với phác đồ như sau:
- Chỉ định: Bệnh nhân có các chỉ số xét nghiệm chỉ có rối loạn nhẹ, dấu hiệu đường tiểu nhẹ, chưa có hội chứng tắc nghẽn.
- Bệnh nhân tái khám định kỳ 6 – 12 tháng/ 1 lần để kiểm tra tình hình bệnh bằng cách đánh giá các chỉ số nước tiểu và siêu âm xác định kích thước tuyến tiền liệt.
- Nếu có các triệu chứng khác thường ở đường tiết niệu thì cần chủ động báo với bác sĩ.
- Nếu các chỉ số được cải thiện theo hướng tích cực hơn thì người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống nghỉ ngơi và sinh hoạt điều độ. Trong trường hợp chỉ số có chiều hướng xấu đi thì cần điều trị bằng thuốc hoặc ngoại khoa để cải thiện.
Điều trị bằng thuốc cho bệnh nhân bị u xơ tuyến tiền liệt
Để làm giảm bớt các triệu chứng khó chịu của bệnh thì bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng thuốc thuộc các nhóm như:
- Nhóm chẹn alpha: Tác dụng của thuốc nhanh, dùng cho những bệnh nhân có hội chứng tắc nghẽn mức độ trung bình.
- Thuốc 5ARI: Thuốc có tác dụng làm giảm nguy cơ bí tiểu cấp và cần dùng lâu dài để đạt hiệu quả giảm kích thước tuyến tiền liệt, dùng cho người bệnh có triệu chứng tắc nghẽn mức độ trung bình trở lên.
- Nếu dùng riêng rẽ 2 loại trên không mang tới kết quả thì chuyển hướng sang dùng kết hợp.
- Một số bệnh nhân gặp các hội chứng ở bàng quang nổi trội thì sẽ được chỉ định dùng các loại kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ.
Điều trị u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới bằng cách phẫu thuật
Đây là phương pháp được chỉ định khi việc điều trị bằng thuốc không đạt hiệu quả, các triệu chứng kéo dài và gây ra biến chứng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ của người bệnh.
Tuỳ thuộc vào tình trạng của bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu cho phù hợp. Cụ thể như:
- Cắt bỏ khối u xơ tuyến tiền liệt công nghệ bằng phẫu thuật nội soi:Cuộc phẫu thuật này sẽ kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ, nó có ưu điểm là ít đau, bệnh nhân chóng hồi phục nhưng có nguy cơ tái phát.
- Phương pháp phẫu thuật nội soi triệt tiêu u xơ bằng laser: Thay vì dùng dụng cụ cắt bỏ thì phương pháp này sẽ triệt tiêu khối u bằng nguồn năng lượng laser. Đây là giải pháp mang lại hiệu quả và đảm bảo an toàn cao.
- Bóc khối u: Phương pháp này thường được tiến hành qua niệu đạo hoặc rạch tuyến tiền liệt qua niệu đạo. Tuy nhiên nó có sự can thiệp của dao kéo nên sẽ nguy hiểm hơn.
- Một số phương pháp khác như: mổ tiền liệt tuyến bằng laser, phẫu thuật bằng nhiệt vi sóng qua niệu đạo, tiêm ethanol…
Nam giới sau khi điều trị u xơ tiền liệt tuyến cần chú ý những gì?
Sau điều trị bệnh bằng thuốc
- Hạn chế uống nước vào buổi tối.
- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm có chứa nhiều caffeine và rượu.
- Tránh sử dụng thuốc thông mũi hoặc kháng histamin.
- Tuyệt đối không nhịn tiểu.
- Nên có thói quen đi tiểu đều đặn.
- Ăn uống lành mạnh, tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, món ăn cay nóng, nhiều gia vị…
- Tập thể dục thường xuyên để có sức khoẻ tốt.
Sau phẫu thuật
Mặc dù phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến là phương pháp đem lại hiệu quả cao nhưng người bệnh cần cần chăm sóc đúng cách để phục hồi nhanh.
- Vệ sinh và sinh hoạt theo đúng chỉ dẫn của các bác sĩ để tránh bị nhiễm trùng.
- Duy trì thực đơn nhiều rau xanh, trái cây tươi. Loại bỏ các loại thực phẩm nhiều chất béo và nội tạng động vật ra khỏi thực đơn. Đặc biệt, hạn chế tối đa các loại đồ uống chứa nhiều chất kích thích…
- Không nên đi xa bằng xe đạp, xe máy.
- Trong vòng 3 tháng đầu sau phẫu thuật: không nên quan hệ tình dục, hoạt động nặng.
U xơ tiền liệt tuyến thường gặp ở nam giới từ độ tuổi trung niên trở lên, mặc dù nó không nguy hiểm tới tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như sinh hoạt của người bệnh, thậm chí là biến chứng nguy hiểm. Do đó, nếu có dấu hiệu của bệnh thì nên đi khám để được bác sĩ kiểm tra và có hướng khắc phục kịp thời.